جراحی، واژه‌ای ناخوشایند است که وقتی به شما می‌گویند به آن نیاز دارید، معمولاً ترس و نگرانی را تجربه می‌کنید. با اینکه عقل شما می‌داند جراحی دندان مدرن امن، بدون درد و در درمان بسیاری از مشکلات پزشکی مؤثر است، اما قلبتان همچنان تصاویر ناخوشایندی از خون و ابزار جراحی در ذهن دارد. در واقع، جای هیچ ترسی نیست و آشنایی بیشتر با جراحی دندان می‌تواند این نگرانی‌ها را کاهش دهد. جراحی دندان به مجموعه‌ای از اقدامات پزشکی اشاره دارد که به لثه و دندان‌ها مربوط می‌شود.
در این مقاله از کلینیک دندانپزشکی مهرگان به بررسی انواع جراحی دندان و مراقبت‌های قبل و بعد از آن می‌پردازیم.
در چه مواردی جراحی دندان انجام می شود؟
جراحی دندان معمولاً برای کشیدن دندان‌های پوسیده، آسیب‌دیده یا عفونی انجام می‌شود. این روش‌ها می‌توانند ساده یا پیچیده باشند و به عواملی مانند میزان باقی‌مانده دندان بالای خط لثه بستگی دارند.
یکی از روش‌های رایج دندانپزشکی، کشیدن دندان‌های عقل است. این دندان‌ها زمانی که نهفته باشند یا باعث شلوغی بیش از حد دندان‌ها شوند، مشکلاتی ایجاد می‌کنند.
دیگر روش‌های جراحی دندان شامل عصب‌کشی، قرار دادن ایمپلنت‌های دندانی در فک و جراحی برای اصلاح مشکلات فک است. همچنین، از جراحی‌های دندان برای درمان بیماری‌های پیشرفته پریودنتال نیز استفاده می‌شود.
به طور خلاصه، جراحی دندان شامل هر عملی است که بر روی دندان‌ها، لثه‌ها، فک‌ها و نواحی اطراف آن‌ها انجام می‌شود. این کارها شامل کشیدن دندان، قرار دادن ایمپلنت‌های دندانی، پیوند لثه و استخوان، جراحی فک اصلاحی، ترمیم آسیب‌ها و غیره است.
انواع مختلف روش‌های جراحی دندان
کشیدن دندان
کشیدن دندان یک عمل جراحی بسیار رایج در دندانپزشکی است. این کار برای جلوگیری از گسترش پوسیدگی و بیماری لثه انجام می‌شود. زمانی که دندان به شدت آسیب دیده و امکان نجات آن وجود ندارد یا در دهان فضای کافی برای رشد صحیح آن نیست، کشیدن دندان ضروری می‌شود.
دندان‌های قابل مشاهده با استفاده از فورسپس کشیده می‌شوند، اما اگر دندان زیر لثه گیر کرده باشد، معمولاً به جراحی نیاز است.
ایمپلنت‌های دندانی برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته به کار می‌روند. برخلاف پروتزهای مصنوعی که روی لثه قرار می‌گیرند، ایمپلنت‌ها به استخوان فک متصل می‌شوند. سپس یک دندان مصنوعی روی آن پیچ می‌شود تا ظاهر دندان‌های بیمار را زیباتر کند.
ایمپلنت‌ها که به عنوان ریشه دندان عمل می‌کنند، رشد استخوان را تحریک کرده و به حفظ ساختار صورت بیمار کمک می‌کنند. قرار دادن پین در فک نیازمند جراحی دندان است.
پیوند استخوان
این یکی از پرکاربردترین روش‌های جراحی دهان برای افرادی است که می‌خواهند ایمپلنت دندان خود را انجام دهند، اما توده استخوان کافی برای نگه‌داشتن ایمپلنت در محل خود را ندارند. در این روش، از یک قسمت از استخوان بدن برداشته می‌شود و برای افزایش تراکم استخوان در فک استفاده می‌شود.
آپیکوکتومی
این روش زمانی انجام می‌شود که عصب‌کشی برای پیشگیری از انتقال عفونت از عصب مرده در دندان کافی نباشد. در طول این عمل، دندانپزشک قسمت عفونی از ریشه دندان را حذف می‌کند. این کار برای رهایی از عفونت قبل از پر کردن ریشه و جلوگیری از عفونت‌های آتی ضروری است.
جراحی فک اصلاحی
جراحی اصلاحی فک که به عنوان جراحی ارتوگناتیک نیز شناخته می‌شود، برای اصلاح شرایط فک و صورت استفاده می‌شود. این موارد شامل ناهماهنگی فک و دندان است. جراحی ارتوگناتیک در لغت به معنای فک‌های صاف است. این نوع درمان توانایی فرد را برای جویدن و صحبت کردن بهبود می‌بخشد. جراحی ارتوگناتیک برای اصلاح ناهماهنگی‌های فک بالا و پایین ضروری است. این نوع از جراحی دندان برای بهبود عملکرد جویدن، گفتار، تنفس، زیبایی و همچنین مشکلات گاز گرفتن و آپنه خواب انجام می‌شود.
مشکلات رایجی که می‌توان با جراحی ارتوگناتیک مدیریت کرد:
- فک بالایی صاف
- نمایش بیش از حد لثه‌ها (یعنی لبخند لثه ای)
- کشیدگی کلی صورت
- عدم تقارن صورت
- فک پایین بلند
- فک پایین کوتاه
- آپنه انسدادی خواب
- بدشکلی فک ناشی از ضربه
قطع ریشه و نیم برش دندان
آمپوتاسیون ریشه به برداشتن یک یا چند ریشه از دندان از طریق جراحی اشاره دارد. این اقدام معمولاً زمانی صورت می‌گیرد که یک یا چند ریشه دندان به عفونت بیفتد یا استخوان اطراف دندان آسیب ببیند. در چنین شرایطی، دندانپزشک ممکن است بیمار را به یک جراح فک و صورت برای انجام آمپوتاسیون ریشه ارجاع دهد. در این روش، جراح یک بخش از ریشه یا ریشه‌های دندان را حذف کرده و بخش باقی‌مانده را حفظ می‌کند.
روش‌های افزایش طول تاج
قبل از اینکه دندانپزشک روکش را بر روی دندانی که شکسته، ترک خورده یا به دلیل پوسیدگی آسیب دیده است، قرار دهد، ممکن است به بیمار ارجاع دهد تا به جراح فک و صورت مراجعه کند تا طول تاج دندان را افزایش دهد. این کار اطمینان می‌دهد که ساختار دندان قادر به نگه‌داشتن تاج به طور ایمن در جای خود باشد.
جراحی کشیدن دندان عقل
خب، بیشتر ما دندان عقل نداریم، اما اکثراً یک یا چند دندان عقل داریم که معمولاً در بازه سنی ۱۷ تا ۲۵ سالگی ظاهر می‌شوند. این دندان‌های عقل اغلب در مکان‌های پنهان قرار می‌گیرند، به این معنی که فضای کافی برای رشد و بروزشان نیست. با کشیدن این دندان‌ها، می‌توانیم از آسیب به دندان‌های مجاور جلوگیری کنیم.
عمل برداشتن دندان عقل معمولاً توسط دندانپزشک یا جراح دهان انجام می‌شود. این جراحی شامل بریدن لثه و برداشتن دندان به صورت کامل یا در برخی موارد به صورت تکه تکه است. برای کاهش درد، از بی حسی موضعی و استفاده از بیهوشی به صورت گاز یا درون‌وریدی (از طریق ورید) استفاده می‌شود. نوع بیهوشی که استفاده می‌شود، بر اساس پیچیدگی عمل، سطح راحتی بیمار و تعداد دندان‌هایی که باید برداشته شوند، تعیین می‌شود.
جراحی پریودنتال
هدف اصلی از جراحی پریودنتال، پاک کردن باکتری‌ها از زیر لثه، تغییر شکل استخوان‌های نگهدارنده دندان و جلوگیری از تضییع بیشتر لثه است. این جراحی توسط دندانپزشک یا جراح دهان انجام می‌شود و معمولاً زیر بی حسی موضعی یا بیهوشی عمومی انجام می‌شود.
جراحی پیوند استخوان
پیوند استخوان، یک فرایند جراحی ترمیمی است که برای بازسازی استخوان در نواحی مختلف دهان به کار می‌رود. این فرایند معمولاً در صورت از دست دادن استخوان به دلیل عوامل مختلفی مانند پریودنتیت، ضربه، عفونت یا استفاده طولانی‌مدت از دندان مصنوعی صورت می‌گیرد. از جمله مواردی که ممکن است به از دست رفتن استخوان منجر شود، از دست دادن یک دندان است. زمانی که یک دندان از بین می‌رود، استخوانی که از آن حمایت می‌کرد به نام استخوان آلوئولار ناپدید می‌شود یا جذب می‌شود. در این حالت، جراحی پیوند می‌تواند به عنوان جایگزین استخوان از دست رفته عمل کند. این جراحی به دلیل توانایی بازسازی بافت استخوان، در صورت فراهم بودن محیط مناسب برای رشد، موفقیت آمیز خواهد بود.
دلایل رایج جراحی دندان
- پوسیدگی وسیع دندان
- قرار دادن انواع ایمپلنت‌های دندانی
- دندان‌های شکسته
- بیماری لثه
- از دست دادن دندان
- اختلالات فک
- تومورها (هم بدخیم و هم خوش خیم)
مراحل کشیدن دندان به روش جراحی
وقتی دندان کشیده می‌شود، دندانپزشک بافت‌های اطراف دندان را به صورت جراحی برش می‌دهد تا به دندان دسترسی داشته باشد. این بافت‌ها شامل لثه‌های نرم، سایر بافت‌های نرم و گاهی بخش‌هایی از استخوان فک می‌شود. برای دسترسی به دندان مورد نظر، دندانپزشکان از ابزارهایی مانند مته‌ها و در برخی موارد از لیزرهای بافتی استفاده می‌کنند.
کشیدن دندان اغلب به دلیل پیچیدگی آن صورت می‌گیرد، زیرا دندان را نمی‌توان به صورت یک تکه برداشت. در چنین مواردی، دندانپزشک قبل از برداشتن هر قسمت، دندان را به قطعات کوچک‌تر تقسیم می‌کند تا بتواند آن را به طور دقیق و موثرتری کشیده و بردارد.
جمع بندی
بسیاری از بیماران نگران درد و ناراحتی در طول جراحی خود هستند. اما باید بدانید هنگامی‌که جراحی دندان انجام می‌دهید، دندانپزشکان آمپول‌های بی حس کننده و آرام بخش دندان استفاده می‌کنند تا در طول پروسه راحت تر باشید. پس از آن، ممکن است در زمان بهبودی فقط به مسکن‌های بدون نسخه نیاز داشته باشید.
اگر به جراحی دندان نیاز دارید یا در مورد هر عمل دندانپزشکی نگران هستید، همین امروز با کلینیک دندانپزشکی مهرگان قم تماس بگیرید. ما بهترین دندان پزشکی قم هستیم تا به حفظ سلامت دندان‌ها و لثه‌های شما تا حد امکان کمک کنیم.